W moim domu mieszka…

W moim domu mieszka smog…

Smog to toksyczne i nienaturalne zjawisko atmosferyczne, które zostało stworzone przez ludzi. W bezwietrzne i mgliste dni, gdy dymy z kominów niepostrzeżenie mieszają się ze spalinami z rur wydechowych samochodów, smog wdziera się do naszych płuc. NIE dawno, dawno temu, NIE za siedmioma górami, NIE za siedmioma lasami, a tu i teraz zagraża naszemu zdrowiu i życiu. Za każdym razem, gdy stykasz się ze smogiem, niszczy on komórki Twojej skóry i sieje spustoszenie w organizmie…

To nie jest bajka

90% przypadków przekraczania norm jakości powietrza spowodowanych jest przez tzw. „niską emisję”. Nazwa pochodzi od gazów uwalnianych na tzw. „niskiej wysokości”, a pochodzących ze spalania w kotłach i piecach grzewczych oraz ze spalin samochodowych. Głównym źródłem smogu są codzienne decyzje podejmowane w gospodarstwach domowych – takich jak Twoje.

„Kopciuchy”, nie kopciuszki

Według szacunkowych danych w Polsce sprzedawanych jest rocznie ok. 200 tys. kotłów na węgiel. Około 70% z nich w branży kotlarskiej nazywanych jest „kopciuchami” ze względu na złe parametry emisyjne. Szacuje się, że w użyciu jest około 3 mln urządzeń, które nie powinny być dopuszczone do obrotu rynkowego. Kotły na węgiel to główne źródło ogrzewania dla 70% gospodarstw domowych, w kolejnych 14% domostw stosowane są kotły na drewno. Wśród obu typów urządzeń przeważają urządzenia wiekowe – aż połowa ma więcej niż 10 lat. Pozostają w użyciu, ponieważ w Polsce nie obowiązują dla nich standardy emisyjne. Fakt, iż każdego roku przybywa blisko 200 urządzeń, które używane będą kolejne 10, 15, a nawet 20 lat zmniejsza szanse na poprawę jakości powietrza.

 

                                            

 

Nie dokarmiaj smogu

Sytuację pogarsza spalanie złej jakości węgla, tj. mułu i miału. Podobnie szkodliwa jest emisja zanieczyszczeń wynikających ze spalania drewna, gdyż wbrew powszechnym opiniom drewno NIE jest ekologicznym paliwem. Interesujący jest fakt, że mieszkańcy zamożnych dzielnic ogrzewający się opalanymi drewnem kominkami oddychają często dużo gorszym powietrzem niż mieszkańcy blokowisk zaopatrzonych w ciepło przez miejską sieć. Szczególnie groźne jest spalanie śmieci, w tym tworzyw sztucznych. Niestety świadomość zagrożeń, które powoduje spalanie śmieci jest niewielka, a kary są niskie i w praktyce trudne do wyegzekwowania. Rozwiązaniami sytuacji są wymiana ogrzewania na gazowe, korzystanie z alternatywnych źródeł energii czy ocieplenie budynków.

Pożywne spaliny

Poważnym źródłem zanieczyszczeń są również pojazdy spalinowe. Przeważają wśród nich samochody stare i emitujące znaczną ilość zanieczyszczeń. Najbardziej uciążliwe są auta z silnikami olejowymi. Oprócz substancji uwalniających się z rur wydechowych, mamy też do czynienia z pyłem pochodzącym z opon i klocków hamulcowych. Rozwiązaniem jest korzystanie z rowerów, pojazdów niskoemisyjnych i komunikacji publicznej wykorzystującej pojazdy elektryczne – tych ostatnich mamy w Polsce coraz więcej, jak choćby w Krakowie czy innych większych miastach.

Powiedzmy wspólnie NIE dla Smogu

Dzisiaj to nie przemysł, a gospodarstwa domowe odpowiadają za 90% przypadków przekroczenia norm jakości powietrza. Polski sektor energetyczny w latach 1990-2015 zredukował emisję pyłów zawieszonych PM10 i PM2.5 o 70%. Obecne stężenie trucizn w atmosferze może być zmniejszone przede wszystkim za sprawą świadomych decyzji podejmowanych przez gospodarstwa domowe.

Masz jedno życie!

Do wielu instytucji, które prowadzą kampanie antysmogowe, dołączył Librus. Firma skupiająca społeczność szkolną – uczniów, rodziców i pracowników oświaty – wraz z partnerami podejmuje działania, które mają zapobiegać i ograniczać niekorzystny wpływ gospodarstw domowych na środowisko naturalne. Najwyższy czas, aby obalić mity dotyczące nieskutecznych rozwiązań zwalczających smog jak mech czy wieże antysmogowe, a zadbać o rzetelną informację i edukację.

Przygotowaliśmy serwis informacyjny www.niedlasmogu.librus.pl, na którym udostępniamy materiały edukacyjne, tj. scenariusze lekcji, gry i zabawy oraz bazę wiedzy o przyczynach powstawania i skutecznych sposobach walki ze smogiem. Aby smog, jak senny koszmar, rozpłynął się w powietrzu, apelujemy o rozwagę i refleksję nad możliwością stosowania ekologicznych rozwiązań grzewczych. Zachęcamy do ograniczenia ruchu samochodowego, częstszego korzystania z komunikacji miejskiej i włączenia się do naszej kampanii!

 

Zespół kampanii społeczno-edukacyjnej

 NIEdlaSMOGU.librus.pl

 

Źródła:

Efektywność energetyczna w Polsce 2017. Domy jednorodzinne SMOG. Polska 2017. Instytut Ekonomii Środowiska, Kraków 2018. Publikacja dostępna na stronie www.iee.org.pl. ISBN: 978-83-89230-50-8 (wydanie elektroniczne)

http://globenergia.pl/ogrzewanie-gospodarstw-domowych-odpowiada-za-ponad-90-przypadkow-przekraczania-norm-jakosci-powietrza/ 

Polskie Przedszkola w SMOGU. Analiza wpływu zanieczyszczenia powietrza w Polsce na zdrowie dzieci poniżej 5. roku życia. Polska 2017. Greenpeace, Fundacja #13 Centrum Zmian Klimatu i Zrównoważonego. Rozwoju. Dostępny w Internecie:

http://www.greenpeace.org/poland/PageFiles/780769/Raport_Przedszkola_w_smogu_FINAL.pdf

https://polskialarmsmogowy.pl