Baza wiedzy

 

O tym jak dbać o zdrowe otoczenie alergików rozmawiamy z doktor Aleksandrą Rurarz i doktorem Wojciechem Feleszko
 

Czy można stworzyć dom odporny na alergeny?
AR: Niestety idealnie czystych warunków nie uda nam się zapewnić. Część alergenów to cząsteczki nawet do 10 razy mniejsze niż grubość pojedynczego włosa.

W takim razie czy jest co, co możemy zrobić żeby zmniejszyć ilość alergenów w domu?
WF: Należy wziąć pod uwagę kilka aspektów źródeł alergenów w dom. Po pierwsze- kurz. Warto zadbać o to, żeby w domu alergika nie było zbędnych przedmiotów, na których osadza się kurz. Im mniej niepotrzebnych rzeczy w domu, tym mniej miejsc gdzie alergeny mogą się osadzać i tym łatwiej będzie dokładnie posprzątać dom.  Jeśli toniemy w gazetach i książkach, warto je poukładać do szaf czy szuflad. Ciężkie zasłony, dużo dywanów to również sprzyjające warunki dla przebywania alergenów. Najlepiej byłoby, gdyby przedmioty w domu można było przetrzeć z kurzu wilgotną ściereczką. Z tego właśnie względu część rzeczy nie powinna znaleźć się w domu alergika. Mam tu na myśli np. suszone kwiaty.

A jakie są kolejne aspekty?
AR: Kolejnym alergenem wewnątrz pomieszczeń może być sierść zwierząt. Można się z nim uporać na kilka sposobów- najlepiej byłoby regularnie sprzątać mieszkanie i odkurzać co najmniej raz w tygodniu. Dzięki temu nie dopuścimy do nadmiernego nagromadzenia się alergenów. Innym alergenem wewnątrz pomieszczeń są pyłki sezonowe. W kontekście pyłków poleca się zamykanie okien w okresie pylenia. Coraz większą popularnością cieszą się również oczyszczacze powietrza jako metoda usuwania nadmiaru zanieczyszczeń powietrza w domu. Zanim jednak zdecydujemy się na zakup konkretnego, warto przeczytać czym się kierować przy wyborze.

Czyli kurz, sierść zwierząt i pyłki sezonowe to główne alergeny domowe?
AR: Warto pamiętać również o pleśniach. Z tego względu zaleca się mieszkanie w suchych i dobrze wietrzonych pomieszczeniach. Jeśli na ścianach obecne są ślady wegetacji pleśni, dobrze byłoby przeprowadzić remont domu.

A jak sprzątać, żeby minimalizować ilość alergenów?
WF: Wg Amerykańskiej Akademii Alergologii, Astmy i Immunologii warto używać odkurzacza z filtrem HEPA (ang. high efficiency particulate air filter). Odkurzanie powinno się odbywać raz w tygodniu. Zwracają oni również uwagę na to, żeby utrzymać wilgotność powietrza w domu na niskim poziomie.

 

 

Spacer- poprawi samopoczucie czy tylko je pogorszy?
WF: Wychodzenie na zewnątrz stanowi odwieczny problem dla alergików wiosną. W obawie przed nasileniem dolegliwości związanych z pyleniem roślin, wolą zostać w domu z dala od pyłków. Jeśli jednak rozsądnie zaplanujemy wyjście na spacer to nie ma się czego obawiać.

Czyli wiosną najtrudniej się spaceruje?
AR: Wiosna i lato to nie jedyne problematyczne pory roku na spacerowanie dla alergików. Zimą dokucza z kolei smog, który powoduje zaostrzenia astmy oskrzelowej, nasilenie objawów alergicznego nieżytu nosa i zwiększa ryzyko zachorowania na zakażenia układu oddechowego (3,4).

Czyli jak dobrze zaplanować takie wyjście na spacer?
WF: Warto wziąć pod uwagę kilka aspektów. Przede wszystkim zaplanujmy trasę tak, żeby nie eksponować się na nadmierne ilości pyłków. Jeśli dziecko jest uczulone np. na pyłki brzozy, to nie wybierajmy trasy na spacer uroczą alejką brzozową. Aktualnie trwają dyskusje Towarzystw Alergologicznych z urbanistami miejskimi w sprawie np. zasadzania sadzonek brzozy w obrębie miast, więc być może niedługo wybór tras spacerowych będzie nieco łatwiejszy.

A co z porą spacerów, jest dowolna?
WF: Rośliny pylą najbardziej w godzinach południowych. Według Zakładu Botaniki Uniwersytetu W Toronto (5) stężenie pyłków w powietrzu jest najmniejsze około godziny 6 rano a następnie rośnie osiągając szczyt około południa. Po godzinie 12 stężenie sukcesywnie maleje. Najlepiej jest więc przeczekać godziny poranne a na zewnątrz wyjść, kiedy już pylenie się skończy, czyli popołudniu. To są zasady ogólnie przyjęte, natomiast warto jeszcze zapoznać się z kalendarzem pylenia roślin w celu określenia godzin wysokiego stężenia dla poszczególnych drzew czy traw na które dziecko jest uczulone.

 

 

Czyli zawsze kierować się godziną wybierając się na spacer?
AR: Nie, nie bez znaczenia jest również pogoda. Najwięcej pyłków uwalnia się w ciepłe, suche, wietrzne dni. Natomiast deszcz spłukuje pyłki na ziemię dzięki czemu po deszczu jest zawsze dobra pora na spacer.

Czy zaleca się jakiś konkretny strój na spacery?
WF: Nie ma żadnych zaleceń co do stroju natomiast warto mieć na uwadze fakt, że na odzieży osiadają pyłki. W związku z tym tak naprawdę, po każdym spacerze należałoby ubrania wrzucić do pralki. Pyłki chętnie osadzają się też na włosach. Dlatego też albo należy je myć każdorazowo po powrocie ze spaceru, albo warto przynajmniej założyć czapkę czy kapelusz. Po każdym pobycie na zewnątrz zaleca się wzięcie prysznica- to z kolei spłukuje pyłki jakie na nas osiadły.

Jak jeszcze można postarać się zmniejszyć objawy alergii na wiosnę u dzieci?
WF: Wybierając przedszkole czy szkołę sugerujemy się bardzo różnymi aspektami. Nieczęsto jednak przychodzi na myśl tak prozaiczna sprawa jak to, jaka roślina jest posadzona na placu zabaw czy boisku. Jeśli rosną tam rośliny, na które dziecko jest uczulone to nieświadomie wysyłamy dziecko na warunki zwiększonej ekspozycji na alergeny. Wg Zakładu Botaniku Uniwersytetu W Toronto (5) największe stężenie pyłków jest w odległości 10 metrów od rośliny natomiast z każdym kolejnym metrem odległości stężenie drastycznie spada. Dzięki temu możemy w prosty sposób znacznie ograniczyć ekspozycję na alergizujące pyłki.

A jak jest z domowym ogródkiem- czy są jakieś sposoby pielęgnacji roślin o których warto wiedzieć?
AR: Warto pamiętać, że trawy również pylą i uczulają. W związku z tym kosząc trawę, lepiej zamknąć okna i balkon od strony ogródka. Pozornie niewielka rzecz, ale zmniejsza ilość pyłków wlatujących do domu. Co więcej, kosić należy często, tak aby nie dopuścić do tworzenia się kłosów.

Czy pranie można suszyć na balkonie/ogródku?
AR: Wieszając wyjęte prosto z prania wymyte z alergenów ubrania na zewnątrz możecie mieć pewność, że fruwające dookoła pyłki osiądą na czystym praniu. W ten sposób alergik zakładając ubranie będzie miał kontakt z pyłkami jeszcze zanim wyjdzie z domu.

Jaką pościel wybrać? Na rynku mamy taki duży wybór…
WF: Wbrew powszechnej opinii pościel hipoalergiczna wcale nie jest takim idealnym wyborem. W jednym z badan wykazano, że stężenie alergenów roztoczy kurzu domowego w poduszkach hipoalergicznych (czyli wykonanych ze sztucznych włókien) jest znacznie wyższe (nawet 5- krotnie) niż w tradycyjnej pościeli z pierza (6,7). Co więcej, zamiana pościeli rzekomo „hipoalergicznej” na pościel z pierza u pacjentów z alergią spowodowała spadek częstości epizodów świszczącego oddechu.

 

 

Źródła:
1. American Academy of Allergy, Asthma & Immunology web site: "Tips to Remember: Indoor Allergens" and "Tips to Remember: Outdoor Allergens."
2. Asthma and Allergy Foundation of America web site: "Allergy Facts and Figures."
3. Pothirat C: Effects of seasonal smog on asthma and COPD exacerbations requiring emergency visits in Chiang Mai, Thailand. Asian Pac J Allergy Immunol. 2016 Dec;34(4):284-289.
4. Hajat S: Association between air pollution and daily consultations with general practitioners for allergic rhinitis in London, United Kingdom. Am J Epidemiol. 2001 Apr 1;153(7):704-14.
5. Allergy New Zealand http://www.allergy.org.nz/
6. Feleszko W: Prewencja chorób alergicznych u dzieci. Postępy Nauk Medycznych 9/2008, s. 606-610
7. Hallam C, et l.: Mite allergens in feather and synthetic pillows. Allergy 1999;54:407-8.