Baza wiedzy

 

Jonizacja, filtry Hepa, CADR – jak wybrać dobry oczyszczacz i nie zwariować

Domowe powietrze może być nawet pięciokrotnie bardziej zanieczyszczone niż powietrze na zewnątrz. Pyłki, alergeny zwierzęce i zarodniki pleśni wpływają na jakość powietrza w naszych domach. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska opisuje zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach jako jeden z 5 głównych środowiskowych zagrożeń dla zdrowia. 

Oczyszczanie, ale jakie?

Badania naukowe potwierdzają, że filtracja powietrza zmniejszając ilość alergenów daje poprawę samopoczucia i zmniejsza nasilenia objawów wśród alergików. Systematyczne odkurzanie przy użyciu odkurzacza z filtem HEPA (ang. high efficiency particulate air filter – filtr cząsteczek o wysokiej wydajności) jest polecane w przypadku w uczulenia na roztocza kurzu domowego oraz alergeny sierści zwierząt¹. Trudność pojawia się wówczas, gdy pragnie się nie tylko oczyścić stałe powierzchnie, ale także i poprawić jakość powietrza.

Jeśli chcemy oczyścić powietrze w konkretnym pomieszczeniu, szukajmy wysokosprawnych filtrów powietrza HEPA. Filtry HEPA wyłapują bowiem zdecydowaną większość mikrozanieczyszczeń aż do wielkości 0,3 µm (większość wirusów, zarodki pleśni i grzybów, bakterie i wirusy).
Należy sprawdzić czy taki filtr ma odpowiedni CADR (ang. clean air delivery rate) tzn. szybkość dostarczania czystego powietrza pasującą do wielkości pomieszczania, w którym zamierzamy używać filtru.

 

 

Czego unikać?  

Uwaga! Niektóre oczyszczacze powietrza zamiast zmniejszać objawy alergii, będą je tylko nasilać. Na te rzeczy warto zwrócić uwagę:
 

• Elektrostatyczne jonizatory uwalniają jony, które powodują, że szkodliwe cząsteczki (w tym alergeny) przyczepiają się do ścian i innych powierzchni. Nie usuwają one jednak wszystkich cząsteczek z powietrza! Dodatkowo produkowany przez nie ozon, sam w sobie ma działanie drażniące na drogi oddechowe.
• Filtry UV pozwala na usunięcie mikroorganizmów, nie usuwa jednak większości alergenów, kurzu, związków stałych. Nie poradzi sobie również z filtrowaniem gazów.
• Piecowe filtry z włókna szklanego również okazały się być nieskuteczne.
• Wymiana filtra rzadziej niż raz na 3 miesiące może przynieść więcej szkody niż pożytku.

 

Jakie kryteria spełniają najlepsze oczyszczacze?

Wybór dobrego oczyszczacza może nastręczyć sporo problemów. Żeby wybrać sprzęt, który faktycznie zapewni nam zdrowe powietrze, warto kierować się dwoma zasadami:

1. Najlepsze oczyszczacze stosują systemy kilku filtrów łącząc:

• filtry wstępne - usuwające największe zanieczyszczenia – sierść, fragmenty naskórka, pyłki
• filtry węglowe – wiążące związki lotne (w tym dym tytoniowy czy zapachy)
• filtry HEPA, które usuwają najdrobniejsze zanieczyszczenia.

Dzięki potrójnemu systemowi filtracji pozwalają na eliminację do 99,9 % alergenów i zanieczyszczeń.

2. Najlepsze oczyszczacze posiadają rekomendację uznanych autorytetów – Polskiego Towarzystwa Alergologicznego czy Fundacji Europejskiego Centrum Badania Alergii, które testują oczyszczacze pod kątem ich faktycznej skuteczności w zmniejszaniu objawów alergii.

 

 

Jak wybrać dobry oczyszczacz?

Istnieje kilka ważnych informacji o oczyszczaczach powietrza, które warto wiedzieć przed zakupem tych urządzeń. Kiedy zapoznacie się z ofertą rynkową i będziecie wiedzieć już niemalże wszystko na ich temat, będziecie mogli wybrać taki oczyszczacz, który będzie najlepiej dopasowany do Państwa potrzeb i preferencji. Żeby było jeszcze łatwiej, oto najczęstsze mity i fakty dotyczące oczyszczaczy powietrza.

1.  MIT: Filtry HEPA są w 100% skuteczne.
FAKT: Prawdą jest, że filtry HEPA mogą wyeliminować wiele zanieczyszczeń z powietrza, ale nie WSZYSTKIE. Część wirusów nie może być skutecznie usunięta, ponieważ są one mniejsze niż 0,1μm i mogą przedostawać się przez zwykłe filtry HEPA.

2.  MIT: Oczyszczacze, w których nie trzeba wymieniać filtrów są tańsze w eksploatacji.
FAKT: To, że nie trzeba kupować nowych filtrów, nie oznacza, że nie trzeba już w ogóle nic kupować. Kupując oczyszczacze bez wymiennych filtrów, pamiętajmy o koniecznych do tych oczyszczaczy akcesoriach (np. bioabsorbenty czy odkamieniacze). Ich koszt w sezonie eksploatacyjnym często przekracza ten związany z „kosztownymi” filtrami.

3. MIT: Promieniowanie UV może oczyścić powietrze.
FAKT: Choć światło UV jest skutecznym sposobem zabicia szkodliwych organizmów, nie eliminuje ich całkowicie z powietrza. Należy pamiętać, że nie wszystkie systemy ultrafioletowe są jednakowe. Mogą różnić się długością fali. Upewnijcie się, czy Wasze urządzenie zapewnia większą częstotliwość niż 186 nanometrów. 

4. MIT: Prędkość powietrza w oczyszczaczu nie jest ważna.
FAKT: Oczyszczacze powietrza mają określony parametr związany z prędkością powietrza, tzw. CADR (wskaźnik czystości dostarczonego powietrza). CADR jest międzynarodowym standardem dla mierzenia skuteczności oczyszczacza powietrza. Ocena ta wskazuje faktyczną objętość przefiltrowanego powietrza dostarczonych przez oczyszczacz powietrza. Ustawiając niską prędkością powietrza, zmniejszamy zdolność oczyszczacza do usuwania zanieczyszczeń z powietrza w pomieszczeniach. Warto wiedzieć, że żeby oczyszczacz był wydajny, powinien być dobrany do wielkości pomieszczeń, w których zamierza się go stosować. CADR pokazuje, ile czystego powietrza trafia w ciągu 1h do pomieszczenia. Najlepiej, jeśli w ciągu godziny powietrze w pomieszczeniu zostanie przefiltrowane cztery razy. Czyli pokój 40m2 będzie optymalnie przefiltrowany przy CADR= 160 m³/h.

5. MIT: Najważniejsza jest wysoka wydajność oczyszczacza powietrza.
FAKT: Nie zapominajmy o hałasie związanym z pracą oczyszczacza. Co z tego, że oczyszczacz będzie bardzo wydajny, skoro nie da się przy nim spać, czy choćby rozmawiać. Priorytetem powinna być wydajność, ale nie okupiona nadmiernym hałasem.

lek. med. Aleksandra Ratajczak, Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab. n. med. Wojciech Feleszko, Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

 

Źródła: 
1. Yu CH et al. Evaluation of HEPA vacuum cleaning and dry steam cleaning in reducing levels of polycyclic aromatic hydrocarbons and house dust mite allergens in carpets. J Environ Monit. 2009 Jan;11(1):205-11.
2. Sublett JL. Effectiveness of Air Filters and Air Cleaners in Allergic Respiratory Diseases: A Review of the Recent Literature. Current Allergy and Asthma Reports. 2011;11(5):395-40 doi:10.1007/s11882-011-0208-5.
3. https://www.epa.gov/indoor-air-quality-iaq/protect-indoor-air-quality-your-home
4. http://acaai.org/allergies/allergy-treatment/air-filters